Prens Mehmet Sabahattin Bey (Kuadzba) 1877-1948

Sosyolog, fikir adamı ve yazar. 1877 yılında İstanbul'da doğdu. Kuadzba Mahmud Celaleddin Paşa'nın oğlu. Annesi, Padişah 2. Abdülhamit'in kızkardeşi idi. 

Babası Mahmut Celaleddin Paşa, 1876 Anayasası'nın aynen uygulanması ve reformlar yapılmasını istediği için, Padişahla anlaşamayınca oğulları Sabahattin ve Ahmet Lütfullah'ı da yanına alarak, Aralık 1899'da deniz yolu ile Fransa'ya kaçar ve oğullarına en iyi eğitimi vermeyi ve istibdada karşı koymayı yaşam amacı edinir.

İyi bir eğitim görüp, çağdas Fransız sosyolojisine ilgi duyarak okula devam eden Mehmet Sabahattin, 1901 baharında tüm Jön Türkleri ile birlikte hareket etmek üzere kongreye çagırırsa da, birlik sağlanamaz. Ahmet Rıza Bey ve ekibi Merkeziyetçiler adıyla, Mehmet Sabahattin ve ekibi de Ademi Merkeziyetçiler adı altında faaliyetlerini sürdürürler.

Merkezi otoritede toplanan yetkilerin azaltılarak, mahalli alt birimlere yetki aktarılmasından yana olan Prens Sabahattin: "İstediğimiz ve gerçekleşmesi için var gücüyle çalışacağınız reformlar, ötekilerin zararına, şu ya da bu halkın ya da din ve mezhebin yararına olmamalıdır. Biz, hiçbir Osmanlıyı ayrı tutmaksızın herkes için reform istiyoruz," diyordu.

Prens olması nedeniyle sahip olduğu imtiyazları bir tarafa bırakıp, mensubu olduğu ailenin prensiplerine karşı, halkı için reformlar yapma uğruna, belli bir süre dışında ömrünü yurt dışında geçiren ve mahalli idarelere geniş yetki verilmesi gerektiğine dair görüş ve düşünceleri 95 sene sonra bugünlerde ancak anlaşılabilen ender insanlardan birisidir.